Spring naar inhoud

OMGAAN MET ANGST EN DE VECHT-OF-VLUCHTREACTIE

                                     

Afbeelding bij "Omgaan met angst en de vecht-of-vluchtreactie": een Amerikaanse zeearend die agressief kijkt
                                     .......Angstaanjagende blik

                                        In dit artikel kun je lezen over het leren omgaan met angst en de vecht-of-vluchtreactie. Allemaal hebben we in meerdere of mindere mate te maken met angst. Je hebt “gewone” angsten, maar ook angsten die je totaal kunnen blokkeren, die je verhinderen bepaalde dingen te   doen.                               

Angst hoort bij het leven, maar hoe kun je nu beter met je angsten omgaan zonder dat ze je blokkeren en verstikken?

En hoe kun je beter omgaan met een onbewuste vecht-of-vluchtreactie? Een reactie met wortels in de oertijd. 

De vecht-of-vluchtreactie                                       

Inhoudsopgave

De vecht-of-vluchtreactie is een oerreactie met wortels in een ver verleden: de prehistorie. In die tijd was het een heel nuttige reactie: het was een kwestie van eten of gegeten worden. Bij levensgevaar kon de mens er als  een speer vandoor gaan of hij kon het gevecht aangaan met zijn knots of speer.

Als de vecht-of-vluchtreactie in werking treedt, wordt het verstand op nul gezet, het lichaam neemt het over. Er is immers geen tijd om nog even rustig na te denken. In de prehistorie was onmiddellijke actie vereist op het moment dat een oermens oog-in-oog stond met bijvoorbeeld een hongerige tijger .

Door de vecht-of-vluchtreactie krijgt het lichaam een enorme kracht. Adrenaline die vrijkomt zorgt ervoor dat het hart sneller gaat kloppen, de ademhaling versnelt en de spijsvertering stopt. Het lichaam is klaar voor actie: vechten of op de vlucht slaan.

In de oertijd was de vecht-of-vluchtreactie een heel noodzakelijke reactie op gevaar van buitenaf. Ook in onze tijd is deze reactie van levensbelang als je bijvoorbeeld bedreigd wordt door iemand met een mes. Dan raast de adrenaline door je bloed, en het is een kwestie van vechten of heel snel op de vlucht slaan.

Voorbeelden van een vecht-of-vluchtreactie in onze tijd

Maar tegenwoordig wordt de vecht-of-vluchtreactie helaas ook opgeroepen als er geen sprake is van levensgevaar. Bijvoorbeeld als je examen moet doen. Als je het examen niet haalt, zal je heus niet doodgaan. Maar toch raast de adrenaline door je bloed en je weet opeens helemaal niets meer. Je brein vertikt het om te functioneren op een normale manier.

De vecht-of-vluchtreactie is geactiveerd en daar zit je dan en kunt niet meer op de antwoorden komen. Hard wegrennen zal je dan ook niet gauw doen. En als alles achter de rug is, komen de antwoorden weer vanzelf in je op die je tijdens het examen even helemaal kwijt was. Dat is echt balen!

Ook een heftige ruzie kan de vecht-of-vluchtreactie in werking zetten.                           Of stress op het werk door je chef die je steeds oneerlijk behandeld. Dat is ook zo’n situatie waarin je je bedreigd voelt en die deze reactie oproept. Alleen je gaat er op het werk meestal niet als een speer vandoor, laat staan dat je het tegen je chef opneemt. Er staat vaak teveel op het spel.

Heel negatief denken kan ook voor een vecht-of-vluchtreactie zorgen. Let dus op je denken, als je denkt, denk dan positief en bewust. Wil je meer over positief denken lezen, klik dan hier “Positief denken”.

Deze oerreacties kunnen dus steeds in je geest en je lichaam voor allemaal reacties zorgen die niet bepaald gezond zijn. Ze kunnen je totaal uit balans brengen en je zelfs lichamelijk en psychisch ziek maken.

Afbeelding van een krab op stenen bij "Omgaan met angst en de vecht-of-vluchtreactie"
                                                     ...Met recht voel je angst: niet op trappen!

Hoe bewust om te gaan met de vecht-of-vluchtreactie                                 

De vecht-of-vluchtreactie veroorzaakt een heftige angst die zeker niet prettig is en waar je nou niet bepaald op zit te wachten. Maar je kunt wat aan die angst doen.  Je kunt leren er steeds beter mee om te gaan. Een aantal tips heb ik voor je op een rijtje gezet die je kunnen helpen:

Tip 1: Bewust zijn van je reactie

Het is allereerst heel belangrijk dat je je bewust bent van deze reactie. Als je heel nerveus bent om de één of andere reden en je voelt de adrenaline als het ware door je lijf kolken, laat die adrenaline dan maar even razen. Het is niet anders. Je zult er niet aan dood gaan. Relativeer. Verzet je er niet teveel tegen, want dat veroorzaakt alleen nog maar meer stress.

Maak als het ware deze reactie heel bewust mee zonder verzet.

Tip 2: Positief denken

Denk POSITIEF. Dit ga je echt wel overleven. Er zijn ergere dingen. Onderneem eventueel stappen.

Het is misschien in het voorbeeld van het werk en de pestende chef wel handig dat je je mond een keer opendoet. Duidelijk zegt waar het op staat, maar wel zo rustig mogelijk blijven. Blijf netjes.  En als je niet rustig hem of haar kunt zeggen hoe je erover denkt, dan zeg je het maar stotterend en hakkelend. Ook niet erg. Door het eindelijk te zeggen ben je al heel moedig.

Tip 3: Lichaam energie laten afvoeren

Je kunt In een situatie verkeren waarin je boos bent, maar je kunt je niet uiten om welke reden dan ook. Je lichaam is wel in een staat van actie gebracht.

Die energie kun je op een andere manier afvoeren dan met vechten. Je kunt hard in een kussen slaan, hard gaan lopen, uitbundig dansen. Laat die overvloedige energie op een andere manier zijn uitweg vinden. Doe iets heel actiefs dat bij jou past.

Tip 4: Mediteren

Als je in bepaalde situaties steeds de vecht-of-vluchtreactie onbewust oproept, bereid jezelf dan voor om er beter mee om te gaan in een meditatie.

Luister naar jezelf, naar je Innerlijke Raadgever om te weten hoe je het best kunt reageren. Je moet bijvoorbeeld op sollicitatiegesprek en je bent doodsbenauwd om dat gesprek te voeren. Visualiseer dan tijdens de meditatie dat alles goed gaat. Wil je meer over je Innerlijke Raadgever en mediteren weten, klik dan hier.

Tip 5: Op ademhaling letten

Let op je ademhaling die heel jachtig is tijdens een vecht-of-vluchtreactie. Breng hem zoveel mogelijk tot rust. Adem niet te diep in. Adem lang uit. Hier kun je een artikel lezen over een goede ademhaling.

Afbeelding bij "Omgaan met angst en de vecht-of-vluchtreactie": zicht vanaf hoge rotsen naar beneden met zicht op water
                                                       ......Duizelingwekkend

Angst accepteren als iets dat bij het leven hoort

Als je iets voor de eerste keer doet, is het normaal dat je spanning voelt. Het is  een gegeven dat de meeste mensen daar last van hebben. Misschien denk je wel dat je de enige bent, maar dat is echt niet zo. Angst is een emotie die op zich ook helemaal niet zo erg is, want ze houdt je alert.

De angsten waar ik het nu over heb, zijn heel andere angsten dan de angst die een vecht-of-vluchtreacties oproept.

Je kunt bijvoorbeeld angstig zijn, omdat je aan een nieuwe baan begint. Je hebt er zeker wel zin in. Dan is er sprake van een gezonde angst die je als een welkome gast mag begroeten.

Deze angst zal je niet blokkeren, wel kun je wat nerveus zijn. Neem waar dat je nerveus bent. Zeg ook tegen jezelf dat het het heel normaal is dat je zenuwachtig bent. Maar sta ook niet teveel bij die angst en nervositeit stil. Des te vaker je trouwens iets doet, des te meer zelfvertrouwen je krijgt. Het gevolg is dat je steeds rustiger bent en dat de angst verdwijnt.

Maar je kunt ook fouten maken en daardoor in de stress schieten. Een ideaal moment voor de angst om toe te slaan. Neem dan waar wat er gebeurt en probeer niet verder in paniek te raken. Ga zo rustig mogelijk ademhalen en zeg tegen jezelf dat je een mens bent en FOUTEN MAG MAKEN.

Weet voor jezelf dat niemand perfect is en jij ook niet. Dat haalt heel veel stress weg als er eens iets mis gaat. Lach om jezelf en zeg tegen jezelf dat het de volgende keer beter gaat.

Niet durven, toch doen                                                

In 2016 heb ik een ernstig ongeluk gehad. Ik heb hierover meer geschreven in het artikel “Een goede ademhaling". Klik hier om meer te lezen. Na dit ongeluk heb ik heel erg geworsteld met angsten en ik zag overal gevaar. Het heeft een tijd geduurd voor ik hier bovenop kwam.

In die periode van herstel zocht ik op een gegeven moment in mijn boekenkast naar een bepaald boek. En “toevallig” kwam ik  een oud boek tegen dat ik in mijn jeugd had gelezen “Niet durven, toch doen!”.

Ik ben het weer gaan lezen en het heeft me enorm geholpen. Ik heb er o.a. uit geleerd dat het leven niet alleen vreugde is, maar ook soms heel moeilijk kan zijn. En dat heb ik na het ongeluk geweten. Ook las ik over jezelf krachtig maken en ervan uitgaan dat je in het leven alles aankunt.

De schrijfster zegt ook dat je uit je comfortzone moet stappen en juist die dingen wel moet gaan doen waarvoor je de neiging hebt om hard weg te lopen. Niet durven, toch doen! Ik ben Susan Jeffers (ze leeft helaas niet meer) dankbaar dat ze dit boek heeft geschreven.

Het is in 1987 uitgegeven, maar nog zeer actueel. Ik kan het je zeker aanraden. Helaas is het alleen nog maar tweedehands te koop. Klik hier voor meer informatie over "Niet durven, toch doen"

Gebruik je angst positief   

Detail van een wandkleed bij "Omgaan met angst en de vechtvluchtreactie: een fantasieleeuw"met een vriendelijke blik
 ........  Maak je angst tot vriend

Laat angst je leven niet bepalen. Als je veel last  hebt van angsten doe er dan wat aan. Ik  heb een aantal tips gegeven hoe om te gaan met de vecht-of-vluchtreactie en met angst in het algemeen.

Als je er alleen niet uitkomt en angsten je blijven achtervolgen, zoek dan hulp. Kies zorgvuldig een hulpverlener die bij je past en waarin je vertrouwen hebt.

Helemaal leven zonder angst is niet mogelijk, maar laat die angst een gezonde begeleider zijn die je helpt alert te blijven, je waarschuwt voor gevaar en je activeert.

*Hieronder kun je een reactie geven op dit artikel! Daarmee doe je me een groot plezier. Dankjewel! .   

*Als je een blijk van waardering in € wilt geven voor de artikelen, klik dan hier . Hartelijk dank!

4 gedachten over “OMGAAN MET ANGST EN DE VECHT-OF-VLUCHTREACTIE

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Chat openen
Scan de code
Hallo,
Ik ben Ineke van bewustzijnenjegoedvoelen.nl. Graag wil ik je adviseren, bijstaan waar nodig en naar je luisteren als je daar even behoefte aan hebt.
Wil je meer weten, stel gerust je vraag...